Баяр даргын 1995 онд бичсэн нэгэн өгүүллийг интернэтээс олсноо толилуулж байна. Энэхүү өгүүлэл нь Ялтын хэлэлцээрээс хойш 50 жилийн дараа хожим Монгол Улсын Ерөнхий сайд болсон хүний бичсэн өгүүлэл гэдэг утгаар бас л сонирхолтой факт юм. Монгол Улсын тусгаар тогтнолыг де факто (үнэндээ) утгаараа хэрхэн үзэж буй талаар Баяр даргын ойлголтыг ч анзаарч болмоор байгаа юм.
«Гадаад Монголын статус кво»
Этгээд гэмээр энэ томъёолол яагаад гарч ирэв, хэн түүнийг зохиов, улс төрийн ямар утга агуулж байв. Монголын туүхэнд чухам ямар үурэг гүйцэтгэв?
Эдгээр асуултын хариу 50 жилийн дараа ч гэсэн сонирхол татсан хэвээр байна. Монгол Улсын тусгаар тогтнол, аюулгүй байдал, стратегийн ач холбогдолтой шууд холбоотой энэ сэдвээр манай түүхч, судлаачдын сонирхолтой бүтээл гарч байна, олноор гарах биз ээ. Эл бичихдээ манайд урьд өмнө нийтлэгдэж байгаагүй өрнөдийн төрийн зүтгэлтэн, судпаачдын дуртгалаас түүхэн баримт түлхүү иш татахыг хичээлээ.